Het Sociaal en Cultureel Planbureau is een interdepartementaal, wetenschappelijk instituut, dat - gevraagd en ongevraagd - sociaal-wetenschappelijk onderzoek verricht. Het SCP rapporteert aan de regering, de Eerste en Tweede Kamer, de ministeries en maatschappelijke en overheidsorganisaties. Het SCP valt formeel onder de verantwoordelijkheid van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Het SCP is opgericht bij Koninklijk Besluit op 30 maart 1973. Het Koninklijk Besluit is per 1 april 2012 vervangen door de 'Regeling van de minister-president, Minister van Algemene Zaken, houdende de vaststelling van de Aanwijzingen voor de Planbureaus' (zie rechterkolom).
Nederland kent nog twee planbureaus. Het oudste is het Centraal Planbureau (CPB) dat zich vooral bezig houdt met economische ontwikkelingen. Het Planbureau voor de Leefomgeving concentreert zich vooral op de ruimtelijke inrichting alsook de duurzaamheid en kwaliteit van de leefomgeving.